🏴درباره ی روضه خوانی:

◀️ در روزگار ما کلمه ی "روضه" توصیف کننده ی مجلس عزاداری برای اهل بیت علیهم السلام است. هر کس که این کلمه را می شنود، معمولا ذهنش معطوف به عزاداری، سینه زنی و هیئت و مانند آن می شود.

☝️اما این کلمه از چه زمانی بر این گونه مجالس بار شد؟

◀️ برخی سابقه ی این کلمه را به پانصد سال پیش و از زمان تالیف کتابی به نام روضة الشهدا قلمداد می کنند.
صرف نظر از اینکه این ادعا درست است یا خیر، ادعای دیگری مطرح می شود که روضه خوانی تا قبل از این کتاب وجود نداشته است و هر چه روضه خوانی هست به پانصد سال اخیر برمی گردد و ما پیش از آن چنین رسمی در میان شیعیان نداشته ایم.

👈در پاسخ می گوییم:

◀️ اسم یک مراسم ممکن است در طول زمان فرق کند؛ اما این دلیل نمی شود که ادعا کنیم، اصل مراسم هم الزاما تغییر کرده است.

◀️ عزاداری برای امام حسین علیه السلام نه تنها از دوره های قبل از پانصد سال گذشته مرسوم بوده (همانند آنچه در زمان آل بویه سراغ داریم) بلکه سابقه ی آن را در دوران امام صادق و امام سجاد علیهما السلام نیز می بینیم.

◀️ عناوینی چون شعر خوانی و مرثیه خوانی را می توان در متون روایی ملاحظه کرد. گرچه ممکن است در آن زمان بر این گونه مراسم اسم مشخصی نگذاشته باشند؛ اما علاوه بر اینکه اصل مراسم عزاداری (فارغ از اینکه نامش چه بوده) موضوعیت داشته، کلماتی چون مرثیه و شعر را می توان دقیقا ملاحظه کرد.

👇به این دو نمونه توجه کنید.

1⃣ ابو هارون مکفوف مى گوید: خدمت حضرت صادق علیه السّلام رسیدم. امام به من فرمود: "برایم شعر بخوان". پس برایش اشعارى خواندم. فرمود: اینطور نه! همانطور که (براى خودتان) شعرخوانى مى کنید و همانگونه که نزد قبر حضرت سیدالشهدا مرثیه مى خوانی، آن گونه بخوان.(۱)

2⃣ وقتی حسين بن علی علیهما السلام كشته شد، زنان بنی هاشم جامه ها و عباهای سياه به تن كردند و از سرما و گرما شكايتی ننمودند و در اين حال علی بن حسين علیهماالسلام برای مراسم عزاداری آنان غذا آماده می كرد.(۲)

📌جمع بندی:

✅ آنچه این روزها بدان روضه خوانی می گویند، در روزگار پیشین با اشاراتی نظیر شعرخوانی یا مرثیه سرایی شناخته می شدند و مفهوم همه ی این ها نهایتا همان عزاداری است.

▪️▪️▪️▪️▪️

(۱) عَن اَبى هارونَ المکفوفِ قال: دَخَلْتُ عَلى ابى عَبْدِاللّه علیه السّلام فَقالَ لى : اَنْشِدْنى ، فَاءَنْشَدْتُهُ فَقالَ: لا، کَما تُنْشِدوُنَ وَ کَما تَرْثیهِ عِنْدَ قَبْرِه. بحارالانوار، ج ۴۴، ص ۲۸۷

(۲) عنِ الْحَسَنِ بْنِ ظَرِيفِ بْنِ نَاصِحٍ (امامي ثقه) عَنْ أَبِيهِ (امامي ثقه) عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ زَيْدٍ (ثقه علي التحقيق) عَنْ عُمْرَ بْنِ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ(ثقه عند المفيد) قَالَ لَمَّا قُتِلَ الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ ع لَبِسَ نِسَاءُ بَنِي هَاشِمٍ السَّوَادَ وَ الْمُسُوحَ وَ كُنَّ لَا يَشْتَكِينَ مِنْ حَرٍّ وَ لَا بَرْدٍ وَ كَانَ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ ع يَعْمَلُ لَهُنَّ الطَّعَامَ لِلْمَأْتَمِ.(وسائل الشيعة، ج‏۳، ص ۲۳۸)